70'li yılların aranan ismi; Nur Moray

1970'li yılların en önemli davulcularından birisi olan Nur Moray'ın yoğun olarak çaldığı Barış Manço-Kurtalan Ekspres dönemini konuştuk. Kurtalan Ekspres’e en fazla katkı sağlayan müzisyenlerden bir olmasının dışında önemli bir müzik adamı olarak adını Türk Pop-Rock tarihine yazdırdı. Barış Manço-Kurtalan Ekspres hikayesinin perde arkası kahramanlarından birisi olan Nur Moray ‘la çok içten bir sohbet gerçekleştirdik.

Türkiye'de 1970’li yıllara damgasını vuran bir müzisyendiniz. Bu şu anda size neler hissettiriyor?

Müzik hayatındaki çabalarımız o dönemde çok yoğundu tabii. Arkadaşlıklarımız çok güzeldi, o arkadaşlıklar sayesinde güzel müzikler ortaya çıktı. Şimdi o ortamı yakalamak mümkün değil, çünkü o zaman müzikte para bizim için ilk sırada yer almıyordu. Biz önce müzik yapalım diyorduk, en güzelini yapalım en iyisini yapalım diyorduk. Tabii bunun çok faydalarını gördük, o zamanın “baba”ları hep çağırdılar bizle beraber çalış diye. Fikret Kızılok’un pek çok kez beni çağırdığını biliyorum. Erkin Koray eve kadar geldi. Ben Barış Manço-Kurtalan Ekspres'e girdikten sonra Özdemir Erdoğan çağırdı.

Barış Manço bir firma. Barış Manço’nun firmasında çalışanlar da iyidir anlamında herkes talip oluyordu tabii. Ben commercial müziğin içindeydim, caz da çaldım.11 yaşında müziğe başladığım için her tarz müzik çaldım. Benim geçmişim cazla başladı ardından “Cream”, psychedelic, Jimi Hendrix tarzı müzik yaptık. O zamanlar bu müzikler Türkiye için lüks müziklerdi, öyle bir şey yapamazdın, çok çalışmak gerekiyordu, çok enteresan ritmler bulmak gerekiyordu. O zaman Beach Boys tarzı Beatles tarzı yumuşak müzikler var biz onun üzerine sert, efektlerin olduğu müzikler yapıyoruz. En yakınımızda kimler var? Moğollar ve Haramiler var, onlarla yakın ilişkideyiz. Onlar bize aletler veriyor biz onlara alet veriyoruz.

Siz Barış Manço-Kurtalan Ekspres'ten sonra kimlerle çalıştınız?

Ben barış Manço’dan sonra bir ara Edip Akbayram’la çalıştım. 9 ay falan çalıştık Edip’le turneye gittik. İzmir Fuarı’nda çaldık. Daha sonra 12 Eylül 1980 askeri harekatı oldu gruplar dağıldı, ben de askere gittim.

Barış Manço-Kurtalan Ekspres’le 1976’ya kadar çalıştınız ve sonra gruptan çıktınız. Bu çıkış sizin isteğinizle mi oldu?

Ben istedim ayrılmak, zaten daha önceden bir isteksizliğim var. O zaman basında da çıktı; “Nur Moray Barış Manço-Kurtalan Ekspres’le maddi ve manevi yönden anlaşamıyor” şeklinde haberler çıktı. Barış diyordu ki; “Nur askere gidecek o yüzden ayrılıyor.” Ben de diyordum ki “Ben kendim için ayrılıyorum.” Zaten ayrıldıktan sonra 45'lik yaptım.
Öyle bir deneyimim oldu, fakat istediğimi elde edemedim. İzzet Öz o zaman bana yardım ett, TRT'de çıkmamda faydası oldu. Ama o yıllarda solo çalışmamda istediğimi bulamadım.

O yıllarda Barış Manço ile yaptığınız şarkıları nasıl değerlendiriyorsunuz?

O şarkılar üzerinde çalışılmış, prova yapılmış şarkılardı. Basma kalıp, kafamıza göre takılalım tarzı şarkılar değildi. Biz bir şeyleri ortaya koyarken Barış özellikle çok güzel toparlayan bir adamdı. Biz bir şey yaptığımız zaman o nerelerinin kullanabileceğini görüyordu. Barış’ın çok iyi toparlayıcılık ve organizasyon yönü vardı. İşi bilen bir adamdı.

Ama benim için artık Kurtalan Ekspres dönemi bitmişti. Barış da bana bunu söyledi dedi ki; “Nur gerçekten ben sana faydalı olamam. Evlendin çünkü, bekar olsan nerede akşam orada sabah yaşarsın ama senin artık hayata ciddi bakman lazım. Ben de ancak kendi gemimi kurtarmaya bakıyorum. Sen de git kendini kurtar, haklısın” dedi bana. Ben de; “Çok sıkışırsan, ben o an boşsam sana yardımcı olurum” dedim. Biz böyle güzel ayrıldık yani.

Ama bizden sonra gelenlerin olayı başka türlü kullanmaları, bizi yok saymaları yanlış oldu. Bugün Kurtalan Ekspres kim dendiğinde onlar çıkıyorlar hemen. Olur mu öyle şey? Kurtalan Ekspres'in kurucuları hayatta, yaşıyorlar. Sen bir ailede soyağacı çıkartıyorsun, ailede akrabalardan bir tanesini silmişsin öyle şey olur mu? Gerçeğini ortaya koy, niye çekiniyorsun? Aynı şey bize olsa biz yaparız. Arkadaşlar da vardı deriz, emek vermişler deriz. Benim Kurtalan Ekspres’te 6 yılım var ve bu 6 yıl çok önemli yıllar. Barış Manço’nun Dağlar Dağlar’ı piyasaya çıkardığı yıllar. Barış Manço’nun Barış Manço olduğu yıllar.

Barış Manço askere gittiğinde Kurtalan Ekspres olarak ne yaptınız?

Barış’ı bekledik 2 yıl boyunca. Ben nasılsa okuyorum, Barış gelene kadar bekleyelim dedim. Barış Edremit’te askerlik yapıyordu, biz atladık Edremit'e gittik. Özkan Uğur, ben, Ohannes Kemer ve Celal Güven, Kurtalan Ekspres olarak gittik. Barış’la konserler verdik Edremit’te ve Ankara’da. O yıllarda ben sahneye çıktım şarkı söyledim Barış’ın yerine. Davulu Engin Yörükoğlu çaldı ben şarkı söyledim. “Ölüm Allahın Emri” çıktığı zaman sahnede o şarkıyı ilk olarak ben söyledim. Barış benim bir yönümü çok severdi; ben enstrüman olarak davula yoğunlaştım başka hiçbir enstürman çalmak istemedim. Barış bu yönümü çok severdi. Otururduk Barış’la davulu sahnede nasıl kullanabiliriz diye düşünürdük. Barış elini kaldırırdı ben atak yaparım diğer elini kaldırınca başka bir atak yapardım. Çok uyumluyduk o konuda.

Özkan Uğur ve Fuat Güner'le o zamanlardan gelen bir dostluğunuz var sanırım.

Tabii var, benim plağımdaki şarkılarda çaldılar. Hatta benim kayıtlar 2 saat içinde bitti. Sonra ben onlara biraz cesaret verdim ve hazırda tuttukları bir şarkılarını kaydetmeyi teklif ettim. Stüdyoya girdiler, çaldılar ve “Heyecanlı” ortaya çıktı. Yani o çorbada da benim tuzum oldu.

1970'li yıllardaki müzik yaşantınızda aklınızda kalan ilginç anılar oldu mu?

1976 yılında gruptan ayrılırken bana Barış’ın söylediği şu; “Sen benim grubumu dağıttın.” Çünkü ayrılırken Murat Ses de benimle birlikte ayrıldı. Ben 6 yıl içinde bazı insanları Barış Manço’nun hayatında çok önemli görüyorum. Ben ve Celal önemli işler yaptık grupta. Annesi Rikkat Hanım çok önemli fikirler vermiştir Barış’a. Mesela Kılıç gruba girdikten sonra Barış’la aynı evde yaşıyorlardı, çok güzel bir uyumları vardı grup içinde.

Kurtalan Ekspres'in o yıllardaki kadrosuna birçok müzisyen kattınız değil mi?

Mustafa Sarışın’ı, Ohannes Kemer’i, Oktay Aldoğan’ı ve Memo Alpergin’i ben getirdim. Benden sonra davulcu olarak gruba Caner Bora dahil oldu.

Bu ropörtaj için size çok teşekür ediyorum. Uzun yıllar sonra sizin verdiğiniz bu cevaplar sanırım birçok merak edilene ışık tutmuş olur.

Ben teşekkür ederim çok güzel bir röportajdı.

Nur Moray Anadolu Pop akımı içinde önemli yere sahip bir müzisyen ve çok önemli bir davulcu. Kurtalan Ekspres’in kurucu elemanlarından olan Nur Moray o yıllarda kimsenin cesaret edemeyeceği işlere imza atan isimler arasındaydı. Günümüzde canlı davul kaydının olmadığı bu suni ortamda Nur Moray gibi önemli davulcuların fikirleri ve anılarının gençler için bulunmaz bir fırsat olduğu kanısındayım. Barış Manço’nun 1970’li yılların başında çıkardığı “Dağlar Dağlar” adlı 45’liği büyük fırtınalar koparırken grubu Kurtalan Ekspres ise dönemin en iyi gruplarındandı. O yıllarda yapılan şarkıları ve kayıtları dinledikten sonra günümüz Türkiye’sinde Rock müziğinin olmadığını söylemek zor olmuyor.

Sevgiyle kalın.
Kaan Çağlayangöl


Not:Nur Moray'ın Barış Manço döneminde çaldığı 45'likler ve 33'lükler;

1972-Ölum Allah'ın Emri/Gamzedeyim Deva Bulmam

1973-Lambaya Püf De/Kalk Gidelim Küheylan

1973-Gönül Dağı/Hey Koca Topçu Genç Osman

1974-Nazar Eyle Nazar Eyle (Gel Yanıma Pazar Eyle)/Gülme Ha Gülme

1974-Bir Bahar Akşamı/Estergon Kalesi

1975-Ben Bilirim/2023

1975-2023(LP)

1976-Çay Elinden Öteye Rezil Dede/Vur Ha Vur